Әһли-Бејт (әлејһимус сәлам) – Бејнәлхалг Хәбәр Аҝентлији- АБНА: Талыш Бөлҝәсинин Масаллы рајонунун Еминли кәнди әразисиндә хиласетмә тәдбирләри нәтиҹәсиндә антик дөврә аид күп мәзары тапылыб вә тәдгиг едилиб.
Бу барәдә “Az.shafaqna.com”а АМЕА Археолоҝија вә Антроплоҝија Институтундан мәлумат верилиб.
Билдирилиб ки, институтун апарыҹы елми ишчиләри, досент Анар Ағаларзадә вә Дмитриј Кириченконун апардығы газынтылар заманы үзә чыхмыш вә шәрти олараг “3 №ли күп мәзары” кими гејд едилмиш бу мараглы дәфн абидәси дүзән саһәдә 40 см дәринликдән тапылыб.
Мараглы хүсусијјәт ондан ибарәтдир ки, мәзар бүтүнлүклә дәниз балыггулағы илә өртүлмүш вә һәтта дәфн күпүнүн ичәриси дә балыггулағынын тәсириндән ҹидди зәдәләниб. Бунун да башлыҹа сәбәби дәфндән чох сонралар ареалы Каспи дәнизинин габармасы нәтиҹәсиндә су басмыш вә гәбирләр узун мүддәт су алтында галыб.
Тәдгиг олунан күп гәбир јанүстә, ағыз һиссәси гәрб истигамәтиндә басдырылыб. Дәфн габынын ағзынын бир тәрәфиндә кејфијјәтсиз ҝилдән зәиф һазырланмыш бир гулплу күпә гојулуб, лакин кәскин рүтубәтин тәсириндән гејд олунан габ дағылыб. Күпүн кәнарында бир кичикһәҹмли ағзы новчалы габ да гојулуб. Бу габ ојнохоја (вә ја енохоја) типли, ағзы јуварлаг шәкилдә үч јерә шахәләнән тәкгулплу долчадыр. Адынын мәнасындан билиндији кими, шәраб сахламаг үчүн истифадә олунуб. Дәфн просеси заманы күпүн ағыз тәрәфиндә оҹаг јандырылмышдыр ки, бу да елми әдәбијјатда пис вә шәр руһлардан тәмизләнмәк анламына ҝәлмәкдәдир.
Күпүн ичәрисиндә сых бүкүлү шәкилдә, сағ јаны үстә, үзү ҹәнуб-гәрб истигамәтиндә инсан дәфн едилиб.
Антрополог Д.Кириченконун фикринҹә, күп гәбирдәки инсан Гафгаз ҝөрүнүшүнә малик јеткин киши скелетинин галыгларыдыр. Инсанын дишләриндә ҹидди ашынма, һәмчинин каријес вә диш дашлары олуб. Скелетин буд сүмүкләри јүксәк физики фәалијјәтин ҝөстәриҹисидир ки, бу да “атлы дөјүшчү” кими гијмәтләндирилә биләр. Гәбирдән ашкар едилән дәмир ҹида уҹлуғу долајысы илә гејд олунан фикирләри тәсдигләјир. Белә ки, дәфн олунан инсан ат сүрән вә низә атан дөјүшчү кими, чох ҝүман ки, сүвариләрә мәнсуб олуб.
Скелетин әтрафында үч балаҹа миниатүр габ (јағ вә ја әтријјат габы) вә бир каса типли габ гојулуб. Гәбирдән ашкар едилмиш сахсы габлар һәм јерли Талыш Халгынын сахсы мәмулатлары, һәм дә Аралыг дәнизи реҝионундан ҝәтирилдијини ҝүман етмәјә имкан верир.
Күпүн ичәрисиндән чохлу сајда мүхтәлиф типли вә өлчүлү мунҹуглар вә скелетин гулағында бир ҹүт, үзәриндә гајнаглама үсулунда үзүм тәсвири формасында һазырланмыш гызыл сырғалар тапылыб.
Гејд едилиб ки, Еминли күп гәбрини Азәрбајҹанын Талыш Бөлҝәсиндә гәдим дөврә аид һәм јерли истеһсал, һәм дә хариҹдән ҝәтирилән дәјәрли әшјалары өзүндә еһтива едән һәләлик јеҝанә зәнҝин дәфн абидәси һесаб етмәк олар.
Sizin rəyiniz