Әһли-Бејт (әлејһимус сәлам) – Бејнәлхалг Хәбәр Аҝентлији- АБНА: Исраил вә АБШ-ын бирҝә Ирана гаршы 12 ҝүнлүк мүһарибә заманы Азәрбајҹан Республикасы режиминин фәалијјәти бу һадисәнин арашдырылмасында әсас башлыглардан бири һесаб олунур. Нөвбәти мүсаһибәдә баш политолог, Тренд Институтунун директору, доктор Рамин Фәрһуди Зәрәнг бу мәсәлә илә бағлы өз тәһлилини тәгдим едиб. Үмид едирик ки, мараглананлар буну фајдалы вә мәгбул һесаб едәҹәкләр.
- Сионист режимин Азәрбајҹан Республикасы илә рәсми вә сијаси әлагәләри һансы дөвүрдә башлајыб?
1991-ҹи илдә Ҹәнуби Гафгазын үч республикасы мүстәгилликләрини бәрпа етдикдән сонра бу өлкәләрин лидерләри Русија вә Ирандан башга гүдрәтләрлә мүнасибәтләрә вә мүттәфигликләрә даһа јахындан бахмаға башладылар. 1918-1920-ҹи илләр арасында бу республикаларын мүстәгилликләринин илкин дөврүндә инҝилисләр азәрбајҹанлылара, франсызлар ермәниләрә, алманлар ҝүрҹүләрә гуҹаг ачмышдылар. Лакин Совет Иттифагынын дағылмасындан сонра бу реҝионал мүнасибәтләрин формасы дәјишди. Азәрбајҹан Республикасынын президентләри арасында Ајаз Мүтәллибовун русијапәрәстлији вә Әбүлфәзл Елчибәјин түркпәрәстлији илә бағлы фикир ајрылыглары јаранды ки, бу да Биринҹи Гарабағ Мүһарибәси илә ејни вахтда бу ики шәхс арасында һакимијјәт дәјишиклијинә сәбәб олду.
Елчибәјин президент олдуғу дөврдә Иран Ислам Республикасына гаршы нифрәт кәскин шәкилдә артды ки, бу да Иранын Азәрбајҹан Республикасындан вә Гафгаз реҝионундан узаглашмасына сәбәб олду. Лакин Һејдәр Әлијев һакимијјәтә ҝәлдикдән сонра Гарабағ мүһарибәси бөһранындан чыхмаг үчүн Ирана үз тутмаг истәји гыса мүддәт әрзиндә артды, амма бу, узун сүрмәди.
Биринҹи Гарабағ мүһарибәсиндә ермәниләрә һәртәрәфли дәстәк верән Русијанын тәләсиндән гуртулмаг, һәмчинин ҹәнуб гоншусу Иранын өлкәсинә сызмагда олан Ислам Ингилабынын тәсиринин гаршысыны алмаг үчүн Һејдәр Әлијев нефт мүгавиләләри имзаламагла америкалыларын Гафгаза дахил олмасына јол ачды. Лакин бу јол сионист режимә доғру дөнүшлә давам етди вә инди бу режим реҝионал мәсәләләрдә нүфузлу ојунчуја чеврилиб.
Сионист режим 1992-ҹи илдә Азәрбајҹан Республикасыны таныјыб вә 1993-ҹү илдә Бакыда сәфирлијини ачыб. Нәинки сионист режим Азәрбајҹанла әлагәләр гурмаг һәвәсиндә иди, һәтта Азәрбајҹан һөкумәти дә бу мүнасибәти гурмаг истәјирди, чүнки ијирминҹи әсрин 1990-ҹы илләринин әввәлләриндә Азәрбајҹан һәрби вә игтисади ҹәһәтдән чох зәиф иди.
Һәр ики тәрәф бир-бири илә әлагәләр гурмагла еһтијаҹларынын бөлҝә дахилиндә гаршылана билмәјән һиссәләрини гаршылаја билди. Белә ки, Тәл-Әвивлә Бакы арасында мүнасибәтләр әввәлдән бир-бири илә әмәкдашлыг зәрурәти әсасында формалашыб. Она ҝөрә дә тәрәфләр арасында әмәкдашлыг өз милли мараглары чәрчивәсиндә вә “периферик план”а ујғун олараг арашдырылмалыдыр.
- Азәрбајҹан Республикасы илә сионист режим арасында икитәрәфли әмәкдашлыг илк өнҹә неҹә әсасландырылды?
Илк аддымда бу дөнүшүн сәбәби Бакы рәһбәрләринин бејнәлхалг аләмдә јәһуди лоббисинин ҝүҹүндән истифадә едәрәк ермәниләрә вә онларын Авропадакы ҝүҹлү лоббисинә гаршы тәзјиг ҝөстәрмәк ҹәһди иди ки, Икинҹи Гарабағ мүһарибәсиндә бу сијасәт өз баҹарығыны ҝөстәрди. Диҝәр тәрәфдән, сионист режим реҝионал ојунчудур вә узунмүддәтли стратеҝијасыны јени Гәрби Асија реҝионунда, о ҹүмләдән Түркијә, Пакистан, Фарс көрфәзинин әрәб өлкәләри, Мәркәзи Асија вә Гафгазда игтисади вә сијаси тәсир үзәриндә гурмушдур.
Сионист режимин Мәркәзи Асија вә Гафгаз реҝионунда рәгабәт мејданында вә аренада нүфуз әлдә етмәк ҹәһдинә сәбәб олан мәгсәд вә мотивләр бунлардыр:
1. Сионист режимин Гәрби Асијадакы мүхалифләринин нүвә силаһы вә технолоҝијасына чыхыш әлдә етмәсиндән горхусу, белә ки, “Моссад” вә “МКИ” реҝион һөкумәтләриндә нүвә енержиси үзрә мүтәхәссисләрин һәрәкәтләрини диггәтлә изләјир.
2. Јәһудиләрин бөлҝәдәки талеји: Сионист режимин реҝион өлкәләри илә әлагәләр гурмаг мотивасијаларындан бири фөвгәладә һалларда јәһудиләрин бөлҝәдән чыхарылмасы үчүн бу өлкәләрдә лазыми шәбәкәләрин јарадылмасыдыр.
3. Игтисади әлагәләрин инкишаф етдирилмәси: Хүсусилә кәнд тәсәррүфаты, суварма, идарәчилик, су вә памбыгчылыг саһәләриндә реҝион өлкәләри илә игтисади әлагәләрин ҝенишләндирилмәси сионист режимин бөлҝәдәки фәалијјәтләринин өнүндә дурур. Сионист режим игтисади вә тиҹарәт әлагәләри васитәсилә сијаси вә дипломатик әлагәләрини инкишаф етдирмәјә вә бөлҝәдәки стратежи дәринлијини тәдриҹән артырмаға чалышыр.
4. Бејнәлхалг форумларда реҝион республикаларынын әмәкдашлығыны ҹәлб етмәјә чалышмаг: Бу контекстдә сионист режимә гаршы тәзјигләри азалтмаг вә онун бејнәлхалг леҝитимлик бөһраныны һәлл етмәк үчүн бејнәлхалг тәшкилатларда реҝион өлкәләринин дәстәјини алмаг, реҝионда анти-Исраил ҹәбһәсинин формалашмасынын гаршысынын алынмасы, Ислам өлкәләри илә тәмас сәвијјәсинин ҝенишләндирилмәси, әрәбләр вә сионист режим арасында мүнагишә вә Гәрби Асија сүлһ просеси илә бағлы реҝион өлкәләринин ваһид дипломатик мөвгеләринин тәмин едилмәси Исраилин марағындадыр.
5. Реҝион өлкәләри илә әлагәләри ҝүҹләндирәрәк, көрпүбашы ролуну ојнамагла АБШ илә әлагәләрин даһа да ҝүҹләндирилмәси: Бәзи експертләр һесаб едирдиләр ки, Американын Сојуг Мүһарибәдәки рәгибини ортадан галдырдыгдан сонра АБШ-Исраил мүнасибәтләри һәрби вә сијаси бахымдан суал алтына дүшәҹәк. Лакин индики шәраитдә нәинки бу нәинки позулмајыб, һәтта сионист режимин Бөјүк Гәрби Асија контекстиндә реҝион республикалары илә мүнасибәтләринин формалашмасы илә стратежи мүттәфиг кими Исраилин АБШ үчүн әһәмијјәти даһа да ҝүҹләниб.
6. Бөлҝә игтисадијјатынын нәбзинә нәзарәти әлә кечиртмәк үчүн, Русијанын голуну кәсмәк вә бөлҝә игтисадијјатына тәсир етмәк, иранлы иш адамларынын јерини јәһуди иш адамлары илә әвәз етмәк, Иранын игтисади фәалијјәтләрини мәһдудлашдырмаг вә бу өлкәнин шимал сәрһәдләриндә мөвҹудлуғуну тәсбит етмәк.
7. Глобал вә реҝионал форумларда реҝиондакы мүсәлман өлкәләринин сионист режимә гаршы ислами груплашмаја гошулмасынын гаршысыны алмаг, реҝионун мүсәлман өлкәләри илә сијаси әлагәләр гурмагла глобал вә реҝионал леҝитимлијини артырмаг.
- Сионист режимлә Азәрбајҹан Республикасы арасында әлагәләр гурулдугдан сонра јәһудиләрин бу Республикада мөвҹудлуғу һансы формада олуб?
Јәһуди иҹмасынын Азәрбајҹан Республикасында олмасы да сионист режимин бу өлкәдә мөвҹудлуғуна диггәт јетирмәсинин сәбәбләриндән биридир. Сионист режимлә әлагәләр гурдугдан сонра Азәрбајҹан Республикасындакы јәһуди иҹмасы тәгрибән 80 нәфәрдән 3500 нәфәрә гәдәр артыб вә Азәрбајҹан һөкумәти дә өлкәдәки јәһуди јерләринин абадлашдырылмасында мүхтәлиф дәстәкләр вериб вә онларын мәрасимләринин кечирилмәсинә јардым едиб.
Азәрбајҹанын јәһудиләрлә бағлы тарихи илишиклији дә сионит режимин бу өлкәдә мөвҹудлуғунун сәбәбини даһа да артырыб. 1982-ҹи илдә кечмиш Совет Иттифагы јәһудиләринин Гырмызы Орду тәрәфиндән сыхышдырылмасындан сонра Бакыда илк иврит дили мәктәби вә јәһуди синагогу ачылыб.
Азәрбајҹан Республикасында әсас јәһуди груплары дағ јәһудиләри, ашкенази јәһудиләри вә ҝүрҹү јәһудиләридир.
Азәрбајҹан Республикасында һәмчинин кичик крымчак иҹмалары, күрд јәһудиләри, бухара јәһудиләри вә Ибрани көклү олмајан Субботник вә Ҝер јәһудиләри јашајыр.
Азәрбајҹанда јәһудиләрин ән чох олдуғу 1970-ҹи илдә өлкәдә 41288 јәһуди јашајырды. Онлардан 30.000-и 1971-1978-ҹи илләр арасында Исраилә мүһаҹирәт едиб, Тәл-Әвив вә Һајфада мәскунлашыб.
Азәрбајҹан јәһудиләринин диаспоруна ҝәлинҹә, гејд етмәк лазымдыр ки, һазырда Исраилин бир чох шәһәрләриндә 70 минә јахын азәрбајҹанлы јәһуди јашајыр.
Бејнәлхалг Исраил-Азәрбајҹан Ассосиасијасы (Исраилин Кирјат Биалик шәһәриндә) 2007-ҹи илдә Кнессетин үзвү Јосеф Шагалын рәһбәрлији илә Тәл-Әвивдә јарадылыб.
Мараглыдыр ки, 2017-ҹи илдә АКО Исраилдә “Азәрбајҹан Дағ Јәһудиләри Иҹмасы” вә “Азәрбајҹан Еви”нин рәһбәри, ҮмумИсраил Дағ Јәһудиләри Иҹмасынын биринҹи витсе-президенти вә СТМЕҜЫ бејнәлхалг тәшкилатынын Исраилдәки фәал нүмајәндәси Нечамја Ширин Миһаели бу ассосиасијанын фәалијјәтинә ҹаваб олараг демишди: “Бу тәшкилат Исраилдә рәсми гејдијјатдан кечмәсә дә, Азәрбајҹан Республикасында ҝизли фәалијјәт ҝөстәрир.”
ҺӘМАС-ын Исраилин ишғал етдији Фәләстин әразиләриндә һәјата кечирдији “Әл-Әгса Фыртынасы” әмәлијјаты заманы гејри-рәсми хәбәрләрә ҝөрә, Азәрбајҹан әсилли 13 јәһуди силаһлы гүввәләринин дә өлдүрүлдүјү билдирилир ки, бу да азәри јәһудиләринин Исраил ордусунда нүфузунун сәвијјәсиндән хәбәр верир.
Бу барәдә һәр ики тәрәфин һәрәкәт тәрзи сионистләрин Исраил бәһаиләринә дәстәјинә бәнзәјир вә чох ҝүман ки, Азәрбајҹан Республикасында Исраилин һәдсиз тәсири илә вә сионизмин анти-шиә сијасәтләри сәбәбиндән бу өлкәдә бәһаилијин тәблиғи даһа да ҝүҹләнәҹәк.
- Сионист режимин Азәрбајҹан Республикасында мәдәни, иҹтимаи вә сијаси тәсири һансы әсасларла вә һансы васитәләрлә гурулмушдур?
Азәрбајҹанда фәалијјәт ҝөстәрән јәһуди бирликләри вә гурумлары ашағыдакылардыр:
1- Азәрбајҹан-Исраил Достлуг Ассосиасијасы
2- Сохнут Јәһуди Аҝентлији
3- Жојнт вә Ваад-Л-Хатзола кими бөјүк јәһуди хејријјә гурумлары
4- Азәрбајҹан Јәһуди Гадынлары Һуманитар Дәрнәји
4- Јәһуди дини мәктәбләри (ијешива)
5- Азәрбајҹан-Исраил Мәдәни Әлагәләр Дәрнәји
6- “Хава” адлы гадын иҹмасы вә диҝәр јәһуди гејри-һөкумәт тәшкилатлары фәалијјәт ҝөстәрир.
7- Азәрбајҹан Республикасы Дини Гурумларла Иш үзрә Дөвләт Комитәсинин рәсми интернет сәһифәсиндә верилән мәлумата ҝөрә, Азәрбајҹан Республикасында једди синагог вә сәккиз јәһуди дини иҹмасы фәалијјәт ҝөстәрир.
Азәрбајҹан һөкумәтинин сионист режимдә АЗАЛ (Азәрбајҹан Милли Һава Јоллары) адлы гејри-рәсми нүмајәндәси вар.
Бундан әлавә, “Лидер” телеканалынын офиси гејри-рәсми олараг Азәрбајҹан һөкумәтини сионист режимдә тәмсил едир.
Бу, илк дәфә иди ки, Азәрбајҹан телевизија каналы ишғал олунмуш Фәләстин әразиләринә орадан вә диҝәр Гәрби Асија өлкәләриндән Азәрбајҹан тамашачылары үчүн репортаж һазырламаг үчүн даими мүхбир ҝөндәрир.
2007-ҹи ил августун 27-дә Азәрбајҹан халгынын вә һөкумәтинин марагларыны тәмсил етмәк үчүн сионист режимдә Азәрбајҹан нүмајәндәлији јарадылыб.
Сионист режимдә Азәрбајҹанын дипломатик нүмајәндәлији олмадығына ҝөрә офис бир чох диаспор тәшкилатлары, мәдәнијјәт вә медиа мәркәзләри илә мәшғул олур.
Һәмчинин 31 март 2021-ҹи ил тарихиндә Азәрбајҹан Республикасы Дөвләт Туризм Тәшкилатынын рәһбәри Фуад Ағајев Тел-Әвивдә өлкәнин рәсми туризм нүмајәндәлијинин ачылдығыны елан едәрәк, бу ишин мәгсәдинин ики тәрәф арасында туризми ҝенишләндирмәк олдуғуну билдириб.
- Сионист режим илә Азәрбајҹан Республикасы арасында һәрби вә тәһлүкәсизлик әлагәләри һансы сәвијјәдәдир?
Сионист режим илә Азәрбајҹан Республикасы арасында әлагәләр һәрби мәрһәләдә о дәрәҹәдә ҝенишләниб ки, Азәрбајҹан һакимијјәти Иран рәсмиләринин бу режимә чох јахынлашмамаг барәдә хәбәрдарлыгларына мәһәл гојмајыб вә онунла һәрби силаһлар, о ҹүмләдән мүхтәлиф нөв пилотсуз тәјјарәләр, јахын вә орта мәнзилли ракетләр алмаг үчүн ағыр мүгавиләләр имзалајыб. Тәбии ки, Азәрбајҹан Республикасынын Икинҹи Гарабағ мүһарибәсиндә һәрби үстүнлүјү дә бунунла бағлы иди.
Сионист ордусу Азәрбајҹан Республикасына авиасија, артиллерија, танк вә пијада әлејһинә силаһларын әсас тәдарүкчүсүдүр.
Һааретз хәбәр аҝентлијинин мәлуматына ҝөрә, Исраил Мүдафиә Назирлији илә Азәрбајҹан Республикасы һөкумәти арасында јүз милјонларла доллар дәјәриндә силаһ мүгавиләси имзаланыб. Бу разылашмадан сонра бир сыра сионист ширкәтләр бу сөвдәләшмәдә иштирак етдиләр.
“Солтам” ширкәти Азәрбајҹана минаатан, дөјүш сурсаты вә һәрби сәнаје, ракет артиллеријасы, “Тадриан Ҹоммуниҹатионс” ширкәти исә она радио аваданлыглары сатыр.
Вашингтон Институтунун мәлуматына ҝөрә, сионист режим һәм дә Азәрбајҹанын тәһлүкәсизлик вә кәшфијјат хидмәтләринин вә өлкә президентинин мүһафизә дәстәләринин һазырланмасына ҹавабдеһдир.
Ејни мәнбәјә ҝөрә, сионист тәдбирләрин диҝәри 1997-ҹи илдә Исраилин баш назири Бинјамин Нетанјаһунун Бакыја гејри-рәсми сәфәри илә јени мәрһәләјә гәдәм гојан Хәзәр дәнизи вә Иран сәрһәди бојунҹа електрон динләмә стансијаларынын јарадылмасыдыр.
Кибермәканда үстүнлүк тәшкил етмәк вә вәтәндашларын онлајн коммуникасијаларына нәзарәт етмәк үчүн кибербазанын јарадылмасы Азәрбајҹан Республикасынын тәһлүкәсизлик хидмәтләри илә Гүдсдәки ишғалчы режим арасында бирҝә әмәкдашлыг чәрчивәсиндә һәјата кечирилән әсас тәдбирләрдән биридир.
- Сионист режимлә Азәрбајҹан арасында стратежи мүнасибәтләрин јахшылашмасына һансы амилләр сәбәб олуб?
Сионистләрлә Азәрбајҹан арасындакы исти мүнасибәтләрин башга бир тәрәфи дә һәр ики өлкәнин Түркијә вә АБШ илә стратежи вә инкишаф едән тәрәфдашлығыдыр. Бу әмәкдашлыгла Азәрбајҹан вә Түркијә кичик, лакин ҝүҹлү ермәни-американ лоббисинин АБШ-ын бу өлкәјә гаршы хариҹи сијасәтинә тәсир ҝөстәрмәк ҹәһдләринин гаршысыны алмаг үчүн Исраил-Америка лоббисинин дәстәјини алмаға чалышыр.
Ишғалчы сионистләр АБШ-ын Јахын Шәргдәки әсас тәрәфдашларындан бири олдуғу үчүн бу һадисәләр Азәрбајҹанла сионист режим арасында мүнасибәтләри стратежи бахымдан јахшылашдырыб. Бу өлкәләр арасында игтисади әлагәләри нәзәрә алараг, 1990-ҹы илдә јарадылмыш Азәрбајҹан-Исраил Достлуг Ассосиасијасы икитәрәфли дипломатик вә игтисади әлагәләри инкишаф етдирир. Бу мүнасибәтләр јаранандан бәри онлар арасында игтисади әмәкдашлыг хејли инкишаф едиб.
Сәнајенин тәнзимләнмәсинин ләғви вә азад базар вә либерал игтисадијјатын јарадылмасы сәјләри сионист ширкәтләри Азәрбајҹан Республикасынын базарларына ҹәлб едиб. Бир чох ширкәт хидмәт секторуна сәрмајә гојуб.
1994-ҹү илин әввәлиндә Азәрбајҹан Рабитә Назирлији илә ҜТИБ (Исраил) арасында бирҝә мүәссисә кими фәалијјәтә башлајан вә өлкәдә илк мобил оператор олан Бакҹелл-и бу категоријаја аид етмәк олар.
- Исраил режиминин Азәрбајҹан Республикасы илә енержи вә нефт саһәсиндә әмәкдашлығы неҹәдир?
Онларын арасында енержи саһәсиндә артан ҝизли әмәкдашлыг вар. Тәл-Әвив Азәрбајҹан нефтинин Италијадан сонра икинҹи ән бөјүк идхалчысыдыр вә ики өлкә арасында иллик тиҹарәт дөвријјәси әсасән нефтдән ибарәтдир вә тәхминән 1,3 милјард доллар тәшкил едир. Енержи тәһлүкәсизлији бу әлагәләрин мүһүм тәркиб һиссәсидир.
Икитәрәфли мүнасибәтләрдә әсас амил Азәрбајҹанын бөјүк енержи ресурсларыдыр. Азәрбајҹан 1991-ҹи илдә мүстәгиллик әлдә етдикдән сонра Исраил режими һәлә БТҸ (Бакы, Тбилиси вә Ҹејһан) лајиһәси башламаздан әввәл Исраил бу өлкәдән нефт идхал етмәјә башлајыб. Исраил режиминин хам нефтинин тәхминән алтыда бири Азәрбајҹандан тәмин едилир.
2006-ҹы илдә Исраилин Азәрбајҹандакы сәфири Бенжамин Бен-Елиезер Азәрбајҹан нефтинин Ҹејһандан Ашкелон-Автомат кәмәри илә Гырмызы дәнизә, орадан исә Һиндистан вә Чин кими бөјүк базарлара ән гыса вә ән уҹуз бору кәмәри кими нәглиндә мараглы олдуғуну бәјан етди.
Һазырда Түркијәдән ишғал олунмуш әразиләрә нефт вә тәбии газ нәгл едә биләҹәк бору кәмәринин тикинтиси үчүн техники-игтисади әсасландырма һазырланыр вә белә бир план һәјата кечириләрсә, Азәрбајҹан хам нефти Һинд океаны сәрһәддинә чатдырылаҹаг.
Исраилин инфраструктур назири Азәрбајҹанын Тренд Информасија Аҝентлијинә мүсаһибәсиндә билдириб ки, Исраил Бакы илә мүгавилә үзрә данышыглар апарыр, бу мүгавилә Азәрбајҹан газынын ихраҹында 40 милјард доллар дәјәриндә ола биләр.
Исраил режими Хәзәр дәнизиндән нефт вә газ идхалы имканларыны нәзәрдән кечирир. Азәрбајҹан “Шаһдәниз”дә нәһәнҝ газ еһтијатларыны кәшф етдикдән сонра һасилат һәҹмини 9 милјард кубметрә чатдырыб.
Бен-Елиезер демишди: "Биз БТҸ бору кәмәриндән әлавә, Азәрбајҹан газынын Ҹејһана нәгли үчүн Бакы-Тбилиси-Әрзурум газ кәмәринин ҝенишләндирилмәсини тәклиф етмишик. Һөкумәтимиз баҹардығы гәдәр Азәрбајҹан газыны алмагда мараглыдыр! Мән бу мәсәләни Түркијәнин баш назири илә мүзакирә етмишәм вә бу мәсәлә илә бағлы данышыглары давам етдирәҹәјик..." Бунун нәтиҹәсидир ки, өтән ил Левиафан газ јатағында газ кәшфијјаты ишләринин бејнәлхалг тәҹрүбә кими Азәрбајҹан Дөвләт Корпорасијасына верилмәсидир.
Ола билсин ки, ики һөкумәт арасында әмәкдашлығын әсас сәбәбини инҹә бир мәгамда ҝөрмәк олар. Һәр ики режим давамлы тәһдидләрә мәруз галдыгларыны иддиа едирләр. Исраил кими Азәрбајҹанын да бүтүн гоншулары илә проблемләри вар вә бир нөв екзистенсиал тәһлүкә һисс едир. Бу өлкә өзүнү һәр ан гаршыдурма еһтималы һесаб етдији өз дүшмәнләри илә әһатә олунмуш вәзијјәтдә тапыр! Буна ҝөрә дә сионист моделдән истифадә едәрәк өзүнә етибар вә ҝүҹ газанмаға чалышыр.
- Сионист режим Азәрбајҹан Республикасы һөкумәтинин дин әлејһинә вә иранофоб сијасәтиндә һансы рол ојнајыр?
Азәрбајҹан Республикасынын тәһсил системинин тәшкилиндә сионист режимин ролу да диггәтә лајигдир. Бу режим бу өлкәдә етник тәмајүлләрин аловуну аловландырмагла, Азәрбајҹан Республикасынын рәһбәрләри тәрәфиндән тарихи сахталашдырмаға дәстәк вермәклә, узаг кечмишдә Иран вә Русија арасында парчаланмыш “Бөјүк Азәрбајҹан” иллүзијасыны дәстәкләмәк, ҝәләҹәк нәсли дүнјәвилијә вә шиә дини инанҹларыны хурафат һесаб етмәклә јанашы, халгын дини давранышларына тәсир ҝөстәрир вә бу өлкәдә шиә дискурсунун формалашмасынын гаршысыны алмаға чалышыр.
Бу мәгсәдлә һәр ил азәрбајҹанлы мүәллимләр үчүн ишғал олунмуш әразиләрдә мүхтәлиф тәҹрүбә турлары тәшкил едир вә сионистләрин јүксәк технолоҝија вә мүһәндислик үзрә ихтисаслашан ОРТ шәбәкәси васитәсилә онлара јени тәһсил методлары өтүрүлүр.
Мараглыдыр ки, бу Исраил шәбәкәси Исраилин 60 шәһәриндә 100.000 тәләбәси олан 250 тәһсил мүәссисәсинә маликдир. Азәрбајҹанда бу тәһсил методунун нәтиҹәси бу өлкәнин индики нәслинин дүшүнҹәсиндә сионизмин сафлашдырылмасы вә һөкумәтләрарасы меһрибан әмәкдашлыға өнәм верилмәсидир.
Диҝәр тәрәфдән, Азәрбајҹан Республикасы һөкумәти Исраилин сон илләрдәки анти-дин вә шиә сијасәтинин ардынҹа бу өлкәдә шиә фәалларын ҝениш мигјасда һәбсини һәјата кечириб, шиә алимләринә вә фәалларына узунмүддәтли һәбсләр вермәклә, өлкәдә Әһли-бејт (ә) дүшүнҹәсинин тәблиғинә мане олмаг үчүн онлары Ирана ҹасуслуг, силаһ вә наркотик сахламаг кими сахта иттиһамларла зиндана атыблар.
Бу сијасәтин давамы олараг Түркијә тәрәфиндән Суријадан дидәрҝин салынмыш тәкфирчиләрин Азәрбајҹан Республикасында сәрбәст фәалијјәт ҝөстәрмәсинин, шимал бөлҝәләриндә вә Гарабағда мәскунлашмаларынын вә сионизмин прокси гүввәләри кими өлкәмиз Иранын сәрһәдләринин тәһлүкәсизлијинә ҹидди тәһдид һесаб едилмәсинин шаһиди олуруг.
Мараглы мәгам ондан ибарәтдир ки, һәмин сәләфи вә тәкфирчи ҹәрәјанлар Азәрбајҹан Республикасында президентә вә бәзи мәмурлара гаршы бир нечә дәфә террор актлары төрәтмишләр, лакин бу ҝүн мәсҹидә вә бу торпағын ҹоғрафијасынын бир һиссәсинә нәзарәт едәрәк, өзләринин динә вә инсанлыға зидд фикирләрини сәрбәст шәкилдә тәблиғ едирләр!
- Сионист режимин Иран Ислам Республикасына гаршы дүшмәнчилији инкишаф етдирмәк үчүн сон илләрдә Азәрбајҹан һөкумәти илә һансы әмәкдашлығы вар?
Сон илләрдә Бакы-Тәл-Әвив әмәкдашлығынын нәтиҹәләринә ашағыдакылар дахилдир:
Биринҹиси, сионистләрин мәгсәдләринә ујғун олараг Иранла сәрһәддә електрон ҹасуслуг вә телекоммуникасија васитәләринә мүдахилә.
Икинҹиси, сионист ҹасуслары вә террорчуларынын Иран торпагларынын дәринликләринә сызмасына көмәк етмәк.
Үчүнҹүсү, өлкәмизин нүвә програмынын сәнәдләринин оғурланмасында вә өтүрүлмәсиндә иштирак етмәк.
Дөрдүнҹүсү, һәрби базаларын имканларындан истифадә едәрәк кәшфијјат пилотсуз тәјјарәләрини ишә салмаг вә сионист режимин Ф-35 гырыҹыларыны Ситалчај, Зәнҝилан вә Нахчыванда јерләшдирмәк.
Ону да гејд етмәк лазымдыр ки, Садиг вәди 2 әмәлијјаты заманы Азәрбајҹан Республикасынын мүдафиә назири Иорданија ҝедәрәк сионистләрин ҝөстәриши илә Иорданија тәрәфиндәки Иранын ракетләринин тутулмасы үсулу вә Иранын ракет имканлары илә јахындан таныш олуб.
- Азәрбајҹан Республикасы бу јахынларда тәтбиг олунан 12 ҝүнлүк мүһарибәдә сионист режим илә Иран Ислам Республикасы арасында јаранмыш ҝәрҝинликдә нә кими рол ојнады?
23 Хордад 1404 (13 ијун 2025) тарихиндә Иран Ислам Республикасы илә сионист режим арасында 12 ҝүнлүк мүһарибәнин башламасы дүнјанын сијаси вә медиасынын диггәтиндә дөнүш нөгтәси олду. Иран дипломатлары бир нечә һәфтәдир ки, АБШ һөкумәти илә долајы данышыглар апарырдылар вә Оман һөкумәти бу ишдә конструктив рол ојнамаға чалышырды.
Лакин Ингилабын Али Рәһбәринин әввәлләр вурғуладығы кими: "Бу данышыглар бир алдатма иди!" бүтүн дост өлкәләр Хариҹи Ишләр Назирлијинә бу тәҹавүзү писләјән месажлар ҝөндәрдиләр, амма Азәрбајҹан Республикасындан нә рәдд, нә дә мәһкум ҹавабы верән бир сәс чыхмады! Тәбии ки, бу ики гоншу өлкәнин меһрибан гоншулуг сијасәтинә зидд олан бир проседурдур.
Санки Бакы унудуб ки, Иран Ислам Республикасы дәфәләрлә бејнәлхалг форумларда өз гоншусунун әрази бүтөвлүјүнә сәс верәрәк, Азәрбајҹан Республикасы һөкумәтинә мадди вә мәнәви дәстәк вермәклә достлуг ролуну ојнајыб. Бунунла белә, Азәрбајҹан тәрәфинин дүшмәнчилик сијасәтинин сону ҝөрүнмүр вә онларын Бөјүк Азәрбајҹанын ҝәләҹәји, Иранда сепаратизмлә бағлы мәшум вә нәһс арзулары сөнмүр!
Ән мараглысы исә одур ки, Бакы һөкумәтинә бағлы медиа Иран рәсмиләринин сионист режимлә әмәкдашлыгла бағлы етиразларыны алдыгдан сонра бу ушаг гәтлиамчысы вә тәмкинсиз режимә дәстәк вермәјә башлајыб. Онлар Ислам Республикасынын һәрби наилијјәтләринә зәрбә вурмагла, Али Рәһбәри тәһгир етмәклә вә Исраил әсҝәрләри фонунда Иран кимлијини тәһгир етмәк, Азәрбајҹанда Ирана гаршы режимин медиа охуну формалашдырыблар вә ән шиддәтли чамурлуға вә ијрәнҹлијә әл атыблар.
Бу, бир нечә ҝүн әввәл Американын “Натионалинтерест” сајтынын Азәрбајҹан Республикасы һөкумәтинин Исраилин Ирана гаршы һүҹумларыны дәстәкләдијини етираф етмәсинә бахмајараг, бу гоншу өлкә һөкумәтләрарасы достлуг сијасәтинә зидд олан бу һәрәкәтләрә сәссиз галараг орталыгда галмагал јарадыр вә иргчи (пантүрк) шәбәкәләринин трибунасындан Иран сәрһәдләринә гаршы һәрби әмәлијјатлар апарараг Тәбризә дахил олмаг барәдә шајиәләр јајыр. Бунунла белә президент Пезешкианы ИӘТ-ин Бакыда кечириләҹәк саммитиндә иштирака дәвәт етмәк үчүн президент институтуна дәвәт ҝөндәрир! Ислам Республикасына гаршы игтидар мөвгејинин бәјан едилмәсини ҝөстәрән шоу: “Мән сәни һәм ашағылајырам, һәм дә дәвәт етдијим ҝөрүшдә иштирак етмәјә борҹлусан!”
Биз бундан сонра Азәрбајҹан Республикасы илә бејнәлхалг әмәкдашлығымызы давам етдирәркән кечмишдә олдуғу кими онлара гардашҹасына мүнасибәт бәсләсәк, онларын сәһвләринә ҝөз јумсаг, чох дардүшүнҹәлик оларды.
Иран Ислам Республикасынын азәриләрин мәскунлашдығы әразиләрин ҹоғрафијасына һәрис ҝөзү илә бахан бу шимал гоншусу, Ермәнистанын ҹәнубундан кечид ачмаға вә Гүдсү ишғал етмиш сионист режим илә сијаси әмәкдашлығы инкишаф етдирмәјә чалышыр, әслиндә НАТО вә сионизмин аҝентинә чеврилиб вә бу да Ирана ҹидди вә гәти аддым атмагдан башга чарә гојмур.
Иран рәсмиләринин Азәрбајҹан Республикасына гаршы тәмкинлилији нәинки өлкәмизин хејринә олмајаҹаг, һәтта чох да узаг олмајан ҝәләҹәкдә Тәбриз вә Әрдәбил, Урмија, Хој кими бөјүк шәһәрләрин күчәләриндә онларын әлалтыларынын вә муздлуларынын анти-вәтәнпәрвәрлик һәрәкәтләринә шаһидлик етмәли олаҹағыг.
Бакынын нөкәрләри бу өлкәнин бајрағыны евләринә, машынларына вә с. санҹмагла, истәр-истәмәз бу диктатура режиминин рәғбәт објектинә чеврилибләр вә өлкәмиз дахилиндә антимилли сијасәтини тәблиғ етмәклә мәшғулдур.
Бу 12 ҝүнлүк мүһарибәдә Бакы вә Тәл-Әвивин әмәкдашлығы вә дәстәји һеч кимә тәсирсиз өтүшмәјиб вә үмид едилир ки, бу, өлкәмизин рәсмиләриндән дә јан кечмәјәҹәк вә онлары бу шимал гоншумуз илә мүнасибәтдә ҹидди шәкилдә јенидән дүшүнмәјә вадар едәҹәк.
Шәрәфсиз дүшмән өзүнү оғруја шәрик, карвана исә јолдаш кими тәгдим едир ки, о да бу саваш ҝирдабында буланыг судан өзүнә балыг тутсун, амма неҹә дә батил иллүзија!
Sizin rəyiniz