Талыш Сил-Силә Дағлары бојунҹа давам едән Әсрарәнҝиз Каспи Һиркан Гарышыг Мешәләри илә јан-јана олан тарихи Иранын гәдим Әрдәбил әјаләтинин Халхал шәһәриндә јерләшән “Јәхган (Буз) Мағарасы" тәбии вә милли абидәси јүксәк һүндүрлүјүнә, даш гурулушуна, бөлҝәнин сојуглуғуна вә Каспи дәнизинин мүлајим иглиминә јахынлығына ҝөрә ичәриси чох сојуг вә рүтубәтлидир. Гәдим заманларда онун бузундан истифадә олунурду.
Әһли-Бејт (әлејһимус сәлам) – Бејнәлхалг Хәбәр Аҝентлији- АБНА: Талыш Сил-Силә Дағлары бојунҹа давам едән Әсрарәнҝиз Каспи Һиркан Гарышыг Мешәләри илә јан-јана олан тарихи Иранын гәдим Әрдәбил әјаләтинин Халхал шәһәриндә јерләшән “Јәхган (Буз) Мағарасы" тәбии вә милли абидәси јүксәк һүндүрлүјүнә, даш гурулушуна, бөлҝәнин сојуглуғуна вә Каспи дәнизинин мүлајим иглиминә јахынлығына ҝөрә ичәриси чох сојуг вә рүтубәтлидир. Гәдим заманларда онун бузундан истифадә олунурду.
Әрдәбил әјаләтинин ҹәнубунда јерләшән тарихи вә дағәтәји Халхал шәһәри мүхтәлиф туристик јерләрә маликдир вә онун тәбии вә милли мигјасда гејдә алынмыш тәзаһүрләриндән бири дә адындан ичәридәки дондуруҹу сојугдан хәбәр верән “Јәхган (Буз) Мағарасы"дыр. Мағаранын тәбии тәбиәтинә ҝөрә онун јаранма вахты мәлум дејил.
Әрдәбил вилајәтинин Мәдәни Ирс, Туризм вә Әл Сәнәти Баш Идарәсинин Иҹтимаијјәтлә Әлагәләр Шөбәсинин вердији мәлумата ҝөрә, 1100 һектар әразиси олан Халхал “Јәхган (Буз) Мағарасы" 2002-ҹи илдә милли тәбиәт абидәси кими таныныб.
Бу мағара Халхал шәһәринин ҹәнуб-шәрг һиссәсиндә, Талыш Сил-Силә Дағларында јерләшән антик Масулә шәһәриндә Әштәр дағынын гәрб тәрәфиндә, 3120 метрлик Шаһ Мүәллим зирвәсинин ҹәнуб јамаҹында 2345 метр јүксәкликдә јерләшир. Онун ады мағаранын дахили һиссәсинин бир һиссәсиндә буз әмәлә ҝәлмәси хүсусијјәтиндән ирәли ҝәлир.
Мағаранын ичиндәки һава сојуг вә һәддиндән артыг рүтубәтлидир вә кәнар һавадан вә мағаранын сојуг диварындан ҝәлән су бухарынын конденсасијасы нәтиҹәсиндә јаранан дамҹыларын топланмасы сәбәбиндән мағаранын дөшәмәсинин шәрг тәрәфиндә 20×70×150 сантиметр олан су һовузлары әмәлә ҝәлмишдир.
Халхалын “Јәхган (Буз) Мағарасы"ндакы тарихи буз
Мағаранын бу һиссәсинин хүсуси хүсусијјәти рүтубәтли һаванын фасиләсиз ахыны вә таван диварларынын һиссәләриндә кристаллар вә назик тәбәгәләр шәклиндә буз кристалларынын әмәлә ҝәлмәсидир.
Мараглысы одур ки, чөл һавасы исти оланда мағаранын дахилиндә донма баш верир вә хариҹи һава сојудугҹа нәинки буз әмәлә ҝәлмир, һәтта мөвҹуд бузун күтләси дә азалмаға башлајыр.
Sizin rəyiniz